Został założony w Jabłonce w 1931 r. i pierwotnie nosił nazwę Związek Spisko – Orawski. Stowarzyszenie to z uwagi na zmiany prawne w 1936 roku zmieniło statut i przyjęło nazwę Związek Górali Spisza i Orawy. Stowarzyszenie przed wybuchem II wojny światowej przerodziło się w organizację masową. Odegrało dużą rolę w budzeniu polskiej świadomości narodowe orawskich górali i w rozwoju życia kulturalnego regionu
W 1936 r. w Nowym Targu odbył się pierwszy zjazd Związku Górali Spisza i Orawy. Na czele zarządu stanął ks. Ferdynand Machay, pierwszym viceprezesem ks. Ferdynand Jabłoński-proboszcz z Orawki. Związek ten zakładał biblioteki, świetlice, chóry ludowe, teatry amatorskie, kolportował polską prasę, organizował wycieczki krajoznawcze i prelekcje, wydawał „Kalendarz. Przyjaciel Spisza i Orawy, czasopismo o bogatych treściach regionalnych, edukacyjnych i literackich. Związek dużo uwagi poświęcał zagadnieniom gospodarczym. Celem Związku było pobudzanie społeczeństwa orawskiego do pracy dla wielkości państwa polskiego, wychowanie „zdrowych i moralnie i i świadomych obywateli wielkiej Mocarstwowej Polski”.
Celem tego stowarzyszenia była praca narodowa tj. umacnianie polskości Kresów Południowych, pojmowana jednak jako szeroka działalność edukacyjna, społeczna, kulturalna, regionalna i religijna. Tadeusz Trajdos zwraca uwagę, że w programie związku przyjętym już w 1931r i obowiązującym do wybuchu wojny „propagowano trzy równoległe tożsamości rdzennych mieszkańców Górnej Orawy i Zamagurza -religijną, narodową i regionalną”. Głównymi działaczami Związku byli byli księża Antoni Sikora, Marcin Jabłoński, Józef Buroń i Ferdynand Machay z Orawy oraz Michał Balara, Wendelin Haber, Paweł Bizub, Józef Stanek, Jan Pojedyniec, Antoni Grelak, Jan Silan i Jan Pluciński ze Spisza. Osobami, które również na trwałe wpisały się w dzieje związku byli: Pius Jabłoński wieloletni dyrektor Gimnazjum im. S.Goszczyńskiego w Nowym Targu, Wendelin Dziubek (komendant Legii Orawskiej) i Józefa z Machyów Mikowa. Związek ten Związek zorganizował w Jabłonce 25 września 1938r. „Dzień Spisza i Orawy.